Tìm hiểu chiến thuật Catenaccio- một trong những chiến thuật phòng ngự để gọi là đỉnh cao nhất và đem lại nhiều yếu tố tích cực đến với người xem . Catenaccio là một chiến thuật nổi tiếng trong bóng đá và được nhiều đội bóng áp dụng thành công. Tuy nhiên các “fan” hâm mộ môn thể thao vua thì lại khá mơ hồ về sơ đồ đội hình huyền thoại này. Bạn sẽ khác họ chứ?
Ở lại đây, chúng tôi sẽ giúp bạn tìm hiểu chiến thuật Catenaccio một cách chi tiết nhất chỉ trong bài viết sau đây.
Tổng quan về chiến thuật Catenaccio
Chiến thuật Catenaccio là gì?
Để tìm hiểu chiến thuật Catenaccio, thì Catenaccio là một thuật ngữ trong tiếng Ý mang hàm ý là “cái chốt cửa”. Trong bóng đá chuyên nghiệp, từ này được sử dụng cho một chiến thuật chơi bóng. Trọng tâm của chiến thuật này chính là tập trung thắt chặt hàng phòng ngự của đội nhà.
Nghệ thuật phòng ngự của Catenaccio luôn hướng đến sự chặt chẽ cao độ. Khung thành đội nhà luôn được bảo vệ tuyệt đối trước những đòn tấn công từ đối thủ. Đây thật sự không chỉ đơn giản là bóng đá phòng ngự. Mà tìm hiểu chiến thuật Catenaccio còn là tìm hiểu cách bố trí người sao cho hợp lý.
Việc sử dụng người sao cho phù hợp với lối chơi này sẽ giúp bảo vệ khung thành không bị thủng lưới. Đồng thời cũng sẽ gây sức ép vô cùng lớn lên những cầu thủ đội đối phương.
Nếu Catenaccio được xem như đạt đến đỉnh cao thì vai trò của 1 Libero phải được bàn đến đầu tiên. Libero có thể kết hợp với bất kì một đồng đội nào trên sân tạo ra thế 2 đánh 1 để giành lại bóng một cách dễ dàng. Mà không nhất thiết phải 1 kèm 1 như nhiều người vẫn nghĩ.
Cần phải hiểu rõ rằng hệ thống Catenaccio đã tạo ra Libero chứ không có nghĩa là một đội hình có Libero là chơi theo tìm hiểu chiến thuật Catenaccio. Điển hình cho việc này chính là hoàng đế Franz Beckenbauer – Libero vĩ đại nhất trong lịch sử, tuy nhiên đội bóng của ông lại không hề chơi theo Catenaccio.
Bây giờ thì phải phân biệt được đâu là “vị trí Libero” trong tìm hiểu chiến thuật Catenaccio. Theo người Ý thì Libero là một vị trí chỉ gói gọn ở hàng phòng ngự trong tìm hiểu chiến thuật Catenaccio mà thôi. Đến thời của Franz Beckenbauer, ông đã định nghĩa lại vị trí Libero khi nó có thể chơi mọi vị trí trên sân và có thể tham gia tấn công bất cứ lúc nào.
Đi qua từng sự kiện suốt thời kỳ lịch sử của bóng đá, Catenaccio đã trở thành một di sản, một triết lý phòng ngự đỉnh cao nhất. Với riêng người hâm mộ bóng đá Italia thì khi tìm hiểu chiến thuật Catenaccio sẽ luôn gắn liền với cụm từ “Grande Inter”. Để cho dễ hiểu, chính cái tên ấy hình thành khi Inter Milan thời điểm đó đã thống trị trực tiếp bóng đá châu Âu trong suốt một quãng thời gian dài nhờ lối chơi phòng ngự đỉnh cao Catenaccio.
Catenaccio bắt nguồn từ đâu?
HLV người Argentina Helenio Herrera- người khai sinh tìm hiểu chiến thuật Catenaccio
Bóng đá hiện đại thời nay đã luôn mặc định rằng Catenaccio là chiến thuật của người Ý Châu Âu. Nhờ tìm hiểu chiến thuật Catenaccio và áp dụng nó đúng đắn đã khiến cho đội tuyển Ý bước tới đỉnh cao. Từ những năm 1960, tìm hiểu chiến thuật Catenaccio này đã được HLV người Argentina Helenio Herrera đưa ra và thực hiện.
Ông đã đưa ra ý tưởng về lối chơi bóng đá này và áp dụng trực tiếp nó cho đội tuyển Inter Milan của Ý. Dưới thời HLV Helenio Herrera, đây là một lối chơi bóng thiên hướng về phòng ngự triệt để. Lối chơi này hướng đến việc kèm người 1-1 giữa 2 đội chơi.
Tìm hiểu chiến thuật bóng đá Catenaccio hướng đến từng cầu thủ trong hàng phòng ngự cần phải giữ vững được vị trí của mình ở trên sân. Đồng thời, những cầu thủ này có nhiệm vụ phải theo sát từng cầu thủ tấn công từ phía đội đối phương.
Điều này sẽ gây ra những cản trở vô cùng lớn cho lối chơi tấn công của đội bạn. Chính việc tìm hiểu chiến thuật Catenaccio đã đưa đội bóng Inter Milan lên đỉnh cao bóng đá của thời điểm lúc bấy giờ. Đối với người Ý, họ không chỉ coi chiến thuật này đơn thuần là phòng ngự co cụm, họ có những bước tính toán rất thực tế. Họ thể hiện được tư duy logic, sự sáng tạo và trí tuệ đỉnh cao của mình trong lối chơi bóng phòng thủ.
Hệ thống phòng ngự Catenaccio được mệnh danh là vô cùng vững chãi. Nó đã cản phá thành công được rất nhiều pha tấn công nguy hiểm từ đối thủ. Đồng thời, đối thủ không thể thực hiện được những kỹ năng của từng cá nhân cầu thủ để tiến vào sâu trong khung thành và ghi bàn.
Tìm hiểu chiến thuật Catenaccio có ưu điểm nổi bật toàn diện hơn các chiến thuật khác ở chỗ là ngoài việc phòng ngự chắc chắn, họ còn bố trí thêm rất nhiều các cầu thủ hậu vệ then chốt là nhân tố ghi bàn. Họ chú trọng vào những tình huống phản công bất ngờ cho phía đội bạn.
Ví dụ như dưới thời của huấn luyện viên Helenio Herrera, ông sở hữu dàn cầu thủ vô cùng phù hợp với lối chơi bóng này. Ông có những hậu vệ cực kì bứt phá, có tiền vệ trung tâm lẫn tiền vệ cánh đầy sức mạnh. Đồng thời những cầu thủ này đều có kỹ thuật chơi bóng rất giỏi. Những thiên tài bóng đá có khả năng tấn công chớp nhoáng ngay khi chớp được cơ hội là nhân tố không thể thiếu.
Cho đến ngày nay, tìm hiểu chiến thuật Catenaccio vẫn còn được áp dụng trong bóng đá hiện đại. Nó đã thành công và trở thành huyền thoại trong hơn 1 thập kỷ vừa qua. Chiến thuật phòng ngự đỉnh cao này vẫn luôn là niềm tự hào của người dân Ý trong suốt lịch sử bóng đá.
Vai trò của Catenaccio trong bóng đá
Chiến thuật Catenaccio luôn là niềm tự hào của người dân Ý về môn thể thao vua. Như vậy, hãy cùng tìm hiểu xem vai trò của nó đối với bóng đá Ý nói riêng và bóng đá hiện đại nói chung như thế nào?
Vai trò của Catenaccio với bóng đá Ý
Điểm then chốt đặc biệt khi tìm hiểu chiến thuật Catenaccio này đó chính là khả năng phòng ngự được xây dựng tổ chức, phải đồng thời có được những nhân tố phản công sắc bén. Những cầu thủ này phải được rèn luyện mọi kỹ năng cần thiết để có thể áp dụng được lối chơi tìm hiểu chiến thuật Catenaccio này.
Khi có bất cứ một sự va vấp nào xảy ra, hệ thống tường thành hàng phòng thủ sẽ được liên kết lại với nhau để cản phá. Đồng thời có sự phản công ngược lại bất ngờ với những đường chuyền nhanh. Đây là lối chơi biến hóa khôn lường của người Ý.
Bóng đá Ý luôn áp dụng chiến thuật về mặt tổ chức phòng ngự từ những hậu vệ. Tìm hiểu chiến thuật Catenaccio đã làm cho bóng đá Ý được hồi sinh. Họ có trong tay những hậu vệ với những lối chơi vô cùng độc đáo. Mọi cách kéo, xoạc, cắt bóng đều phải có những kỹ thuật tốt. Nghệ thuật phòng ngự này đã tồn tại rất lâu trong lịch sử và trở thành niềm tự hào của bóng đá Ý.
Vai trò của Catenaccio trong nền bóng đá hiện đại
Tìm hiểu chiến thuật Catenaccio từ đầu được bố trí với đội hình chơi bóng theo sơ đồ 5-3-2. Qua thời gian, bóng đá hiện đại đã có những sự thay đổi sáng tạo hơn. Ví dụ như kỳ Euro 2016, ông Conte đã áp dụng phòng ngự sơ đồ 3-5-2 cho đội tuyển Bỉ.
Xem thêm: Trực tiếp c1 – Xem trực tiếp bóng đá C1 nhanh và chất lượng
Bóng đá hiện đại vẫn còn tìm hiểu chiến thuật Catenaccio và áp dụng lối chơi này rất nhiều. Những huấn luyện viên của các đội bóng luôn chắt lọc những yếu tố phù hợp trong lối chơi này để áp dụng chính xác vào tình hình đội hình của mình.
Những ưu điểm và tiêu cực của chiến thuật Catenaccio
Sau đây, bạn đọc hãy cùng chúng tôi tìm hiểu kỹ hơn về những ưu điểm hay nhược điểm của tìm hiểu chiến thuật Catenaccio nổi tiếng này nhé!
Ưu điểm
Catenaccio là một nghệ thuật phòng ngự vô cùng hiệu quả trong bóng đá. Với tuyến phòng thủ dày đặc sẽ khiến cho hầu hết các lối chơi của đối phương không thể tiếp cận được đến khung thành đội nhà.
Trong lối chơi này, Libero chính là vị trí vô cùng hữu ích và quan trọng đã được nhắc đến ở trên. Về nguyên lý, Libero sẽ kèm chặt được tiền đạo của đối phương, khiến cho anh ta bị yếu dần và bế tắc trong lối chơi của mình. Libero là một yếu tố rất quan trọng trong trường hợp đối phương có tiền đạo thi đấu xuất sắc.
Tìm hiểu chiến thuật Catenaccio còn là một lối chơi tuyệt vời cho những pha phản công. Khi đã có một hàng phòng ngự như một “bức tường mạnh mẽ” thì bên phía cầu thủ đối phương sẽ phải dùng nhiều người tấn công hơn. Do đó sẽ khiến hàng phòng ngự của họ sẽ suy yếu dần. Từ đó, những tình huống tiến lên phản công bất ngờ sẽ được tạo ra lúc này. Các đường chuyền dài sẽ áp dụng các phát động tiến công nhanh và tiến lên ghi được bàn thắng.
Nhược điểm
Mặc dù tìm hiểu chiến thuật Catenaccio đã được áp dụng rất rộng rãi trong khoảng những năm 1960-1970 nhưng đến nay nó lại dần dần trở nên lỗi thời. Các đội bóng đã tìm ra cách khắc chế lối chơi này được bằng cách dùng những đòn tấn công mạnh hơn,
Tìm hiểu chiến thuật Catenaccio còn được nhiều người đánh giá là một lối chơi không cân bằng vì nó chủ yếu chỉ tập trung vào hàng phòng thủ. Do đó, khi trực tiếp thi đấu cùng với đội bóng có hàng tấn công vô cùng mạnh mẽ thì Catenaccio sẽ không thể phát huy được kỹ năng của các cầu thủ này.
Tìm hiểu chiến thuật Catenaccio và sử dụng chiến thuật phòng ngự này cũng cần phải đánh giá năng lực của đối thủ. Nếu phải đấu với những đội bóng thường xuyên có sự thay đổi đội hình thi đấu, sẽ có thể gây ra những sự nhầm lẫn, từ đó không hiệu quả trong khâu kèm người.
Có nên áp dụng chiến thuật Catenaccio khi thi đấu không
Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cần quay lại khoảng thời gian những năm từ 1960 đến 1970 có thể nói là thời gian cực thịnh nhất của Catenaccio. Nó được sử dụng ở hầu như tất cả các câu lạc bộ tại Ý và kể cả tại đội tuyển quốc gia Ý. Do đó, mỗi khi người ta nhắc đến đội bóng với chiếc áo màu thiên thanh, họ sẽ nhắc đến chiến thuật Catenaccio và ngược lại.
Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại thì tìm hiểu chiến thuật Catenaccio dường như lại không còn phù hợp nữa. Vì nếu như theo các thể thức, quy định trước đây của các giải đấu thì thắng sẽ được cộng 2 điểm, hòa được 1 thì tìm hiểu chiến thuật Catenaccio sẽ giúp cho người sử dụng nó có ít nhất được một điểm. Nếu trong trường hợp may mắn khai thác được các sơ hở của đối phương và giành chiến thắng thì sẽ có được 2 điểm.
Nhưng bây giờ thì khác rất nhiều, khi thắng một trận thì đội chơi ấy sẽ được cộng tới 3 điểm thì với một đội bóng với lối đá Catenaccio sẽ mang khả năng rất cao đánh mất đi vị thế của mình trên bảng xếp hạng nếu chỉ biết chăm chăm phòng ngự và cầu mong xảy ra một trận hòa.
Bên cạnh đó, qua tìm hiểu chiến thuật Catenaccio thường được giới bình luận bóng đá đánh giá là một lối chơi không cân bằng vì nó chỉ tập trung quá nhiều cho công tác phòng ngự mà làm lu mờ đi vai trò cốt yếu của hàng tiền đạo.
Ngày nay, Catenaccio vẫn còn được một số ít đội bóng áp dụng nhưng đa phần nó đều đã được cải tiến để có thể cân bằng được giữa hai thái cực phòng ngự và tấn công với mục đích tạo nên một lối chơi “đẹp mắt” hơn.
Thành công vang dội nhờ chiến thuật Catenaccio
Như đã nói, bản chất của tìm hiểu chiến thuật Catenaccio mô hình chung được sinh ra để dành cho những “đội bóng yếu”. Theo nguyên lý, để có thể phá vỡ được chiến thuật này yêu cầu các đội bóng bắt buộc phải gia tăng quân số ở mặt trận tấn công. Và khi đó, đội bóng phòng ngự khi có cơ hội cướp được bóng sẽ có cơ hội phản công mạnh mẽ bất ngờ rồi tung ra đòn kết liễu.
Chính nhờ tìm hiểu chiến thuật Catenaccio, Serie A đã từng thống trị châu Âu trong thời gian dài. Nó được xem là một nghệ thuật phòng ngự với sự đẹp đẽ chứ không hề gai góc, xấu xí như các kiểu bóng đá thiên hướng phòng ngự tiêu cực khác.
Nhờ sự phát triển của Catenaccio đã sản sinh ra vô số những hậu vệ xuất sắc cho bóng đá Italia cũng như bóng đá trên toàn thế giới như Franco Baresi, Paolo Maldini và Alessandro Costacurta,…
Tìm hiểu chiến thuật Catenaccio thường hoạt động dựa trên nguyên tắc tối ưu khả năng phòng ngự và hướng đến một sự thống nhất, chặt chẽ một cách hoàn hảo nhất có thể. Nhiều người cho rằng thực chất Catenaccio là một lối đá vô cùng tù túng khi các HLV các đội bóng chỉ biết chăm chăm vào việc lên phương án phòng thủ, nhưng họ không hề biết rằng, việc sắp xếp nhân sự hoàn hảo trong Catenaccio chính là cả một nghệ thuật.
HLV Rappan đã được đề cập ở trên được xem là cha đẻ của Catenaccio khi sáng tạo và tiến hành sử dụng nó lần đầu tiên vào năm 1932 tại câu lạc bộ Vertette. Sơ đồ chiến thuật mà ông đã áp dụng khoảng thời gian này chính là 4-5-1 với nguyên tắc 4 hậu vệ chơi cố định theo quy tắc 1 kèm 1.
Ở tuyến giữa sẽ có 5 tiền vệ và chỉ sử dụng duy nhất 1 tiền đạo. Bằng việc trải dài cả 5 tiền vệ này sẽ giúp Rappan thiết lập được một tấm lưới dày ở tuyến giữa, từ đó giúp dập tắt mọi mũi tấn công của đối thủ ngay từ khi nó chỉ mới ở phần sân bên kia.
Đến khoảng năm 1947, huấn luyện viên Rocco đã biến đổi tìm hiểu chiến thuật Catenaccio bằng sơ đồ chiến thuật 1-3-3-3 như sau.
Tìm hiểu chiến thuật Catenaccio qua sơ đồ 5-2-2-1
Qua đó, ông sử dụng một hậu vệ đứng ngay phía trước mặt của thủ môn để cản các tiền đạo của đối phương ngăn không tiếp cận vòng cấm.Với chiến thuật này, ông đã giúp cho Triestina bất ngờ dành vị trí Á quân ở Serie A mùa giải năm đó.
Sau khi chuyển sang huấn luyện cho CLB AC Milan, ông cũng thường xuyên thay đổi sơ đồ chiến thuật Catenaccio bằng các sơ đồ chiến thuật khác như 1-4-3-2, 1-4-4-1.
Qua đó giúp CLB AC Milan giành được rất nhiều các danh hiệu lớn nhỏ như: 2 lần vô địch Serie A, 2 lần vô địch Cúp C1 hay 3 lần vô địch Siêu cúp Ý,…
Đến năm 1963, HLV Helenio Herrera khi từ Barca sang để huấn luyện cho Inter Milan. Với Catenaccio của Helenio đã được cải tiến hơn rất nhiều khi ông đã biến đổi nó thành chiến thuật phòng ngự – phản công nhanh.
Kể từ đó, Inter Milan bắt đầu thắng trận nhiều hơn trước với các tỷ số tối thiểu chẳng hạn như 1-0, 2-1,… Có thể nói rằng, chính HLV Helenio Herrera là người mở ra một triều đại hoàng kim của CLB Inter Milan với 2 danh hiệu vô địch Serie A, 2 lần vô địch cúp C1,… cùng rất nhiều các danh hiệu lớn nhỏ khác.
Những màn Catenaccio gây ám ảnh nhất
Tuy nhiên, không có bất kì một lối chơi nào có thể tồn tại trường kỳ với thời gian. Ngay cả khi đã trôi qua gần 70 năm sau khi chiến thuật nổi tiếng thế giới ra đời, CLB Juventus vẫn chưa thoát khỏi sự ám ảnh của triết lý phòng ngự đã cũ kỹ này, dù có trong đội hình Cristiano Ronaldo tài năng nổi tiếng thế giới.
Nhìn Juventus đang dần lụi bại, cựu HLV Arrigo Sacchi bình luận trên tờ Gazzetta dello Sport rằng: “Ở Italy, bóng đá hiện nay vẫn còn theo trường phái phòng ngự và tôn thờ chủ nghĩa cá nhân. Trong khi ở những quốc gia khác tại châu Âu, các CLB đang được khuyến khích thi đấu cởi mở và tấn công nhiều hơn”.
Thời hoàng kim của Juventus một thập niên gần đây đều đi liền với trường phái “Catenaccio”, một hệ thống chiến thuật như đã đề cập trong bài viết về chú trọng quá nhiều đến việc phòng ngự và thường sử dụng chiêu chờ đợi đối phương gặp sơ hở để phản công. Juventus đã 7 lần liên tiếp giành Scudetto trong thời gian hoàng kim. Thành công rực rỡ ấy chính là sự góp công không nhỏ từ bộ ba trung vệ Leonardo Bonucci, Andrea Barzagli và Giorgio Chiellini, những quân bài then chốt của tìm hiểu chiến thuật “Catenaccio”.
Tuy nhiên, hiện tại, lại thêm một năm nữa bóng đá Italia tiếp tục không thể bước lên ngôi vị cao nhất của Champions League. Tại mùa giải Europa League, đại diện cuối cùng của Serie A là CLB Napoli cũng phải dừng bước ở tứ kết. Lần gần nhất một đội bóng Italia được đăng quang tại Champions League là đã cách đây 9 năm, đó là Inter Milan.
Thật sự “Bóng đá Italia hiện đang mắc kẹt trong một thời kỳ đen tối. Có cảm giác rằng các đội bóng đã không còn tìm được sự thích thú khi chơi bóng nữa. Tại Serie A, có lẽ người hâm mộ sẽ không bao giờ được chứng kiến một trận đấu sôi động kinh điển như Tottenham và Man City đã làm”, Chủ tịch Aurelio De Laurentiis đến từ Napoli bình luận.
Khi rất nhiều CLB vẫn bị ám ảnh bởi trường phái “Catenaccio”, điều này sẽ ảnh hưởng đến bản sắc đội tuyển quốc gia. Năm ngoái, đoàn quân áo thiên thanh đã không thể giành vé dự World Cup- giải bóng đá lớn nhất hành tinh. Một trong những nguyên nhân chính đến từ hàng công thi đấu quá kém, không thể ghi nhiều bàn thắng so với các đội cùng bảng. Ngoài ra, nếu như người Italy cứ mãi bám víu vào những con người già cỗi thì sẽ hoàn toàn chối bỏ cơ hội của cầu thủ trẻ.
